Tom ten jest czwartą książką poetycką Jerzego Ł. Kaczmarka i trzecią opublikowaną w serii Biblioteka „Toposu”. Poeta zmarł 7 kwietnia 2021 roku w Poznaniu.
OD REDAKTORA TOMU:
W wierszu zatytułowanym Po drugiej stronie, otwierającym tom Niewidzialny stygmat, czytam tajemnicze zdanie:
Apokalipsa czy apokatastaza?
Miłosierdzie czy sąd?
Wszystko, wszystko – rozlega się
szept, odbija od ciemnych ścian
i wchodzi w szczeliny zastygłej lawy.
Dlaczego to zdanie jest tajemnicze? Bo wskazuje na tajemniczą rzeczywistość, w której to, co cząstkowe i fragmentaryczne, istnieje w swej pierwotnej, scalonej postaci. Tam jest „wszystko”, jednak nie wiemy, gdzie to poetyckie „wszystko” jest – we śnie, w podświadomości czy może po śmierci? Wiadomo tylko tyle, że musi to być rzeczywistość pierwsza, skoro jawa, życie świadome, czyli to, które znamy i tak bardzo sobie cenimy, jest „po drugiej stronie”, jest drugie. Poeta metaforyzuje ludzki los w duchu proroka Izajasza (por. 40,15), pisząc: „Po drugiej stronie / pyłek rosy przegląda się / w promieniu wstającego słońca”. „Pyłek rosy”, byt kruchy i znikliwy, winny jest Panu Wszelkiego Stworzenia wdzięczność za sam fakt swego istnienia. Tacy jesteśmy czy raczej – tacy powinniśmy być podczas naszego codziennego bytowania. Ale nawet wdzięczny „pyłek rosy” doświadcza magnetyzmu pierwszej przestrzeni. Nawet „pyłek rosy” potrafi tęsknić do miejsca, w którym wypełni się wszystko to, o czym pisali święci i prorocy. Wypełni się, to znaczy objawi się w swej pierwotnej jedności. A ponieważ w tym, jako się rzekło, tajemniczym zdaniu, odnajduję najważniejsze przesłanie poezjowania Jerzego Ł. Kaczmarka, dlatego też szept „Wszystko, wszystko”, z natury swej maksymalistyczny, wydał mi się najlepszym z możliwych tytułów tego zbiorku.
Niniejszy tom nie zawiera wszystkich wierszy poety, scala dwie książki wydane w serii Biblioteka Toposu, stanowiące zrąb jego twórczości. Niewidzialny stygmat (2019) miałem przyjemność redagować we współpracy z autorem, Aż do pierwszego słowa (2022) opracowała Teresa Tomsia we współpracy z żoną zmarłego poety Mirosławą Kaczmarek. Ten drugi zbiorek, złożony z wierszy, rozmyślań i epigramatów, w pierwotnej wersji wzbogacony był utworami przyjaciół poety: Macieja Greli, Angeliki Janz, Marka Słomiaka i Teresy Tomsi, szkicem Szymona Kantorskiego Po słowie oraz wyimkami z wypowiedzi krytycznych: Jacka Juszczyka, Piotra W. Lorkowskiego, Anny Łozowskiej-Patynowskiej, Adriany Szymańskiej i Teresy Tomsi. Wszystko, wszystko zawiera wiersze i tylko wiersze, otwarte na nowe odczytania, nowe interpretacje, i tak musi pozostać. | Krzysztof Kuczkowski
O AUTORZE
Jerzy Łukasz Kaczmarek urodził się 13 grudnia 1964 roku w Jarocinie. Poeta, krytyk literacki, tłumacz literatury niemieckojęzycznej, socjolog. Redaktor kwartalnika literacko-artystycznego Już Jest Jutro na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku. Teoretyk i inicjator „Akcji Droga”, pomysłodawca kilku edycji „Nocy Działań Twórczych”, interdyscyplinarnych spotkań artystów z całej Polski. Od 1994 roku adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 1996–1997 i 2002 stypendysta DAAD w Mannheim, Bielefeld i Erkner. Autor poetyckiej prozy i wierszy Przepowiednie. Z kręgu nocy i dnia (Bydgoszcz 2015) oraz tomów Niewidzialny stygmat (Sopot 2019) i – pośmiertnie – Aż do pierwszego słowa (Sopot 2022). Wiersze i eseje publikował w pismach literackich w Polsce i w Niemczech oraz w antologiach poetyckich, m.in. 11 („Już Jest Jutro”, 1993), Parnas Bis („Empik & Odeon”, 1995), Kosmos literatów („Dreammee Little City”, USA, 2018). Uczestnik międzynarodowego projektu poetycko-plastycznego „gedichtet / gezeichnet. dichter und künstler im dialog”. Za twórczość literacką otrzymał Złotą Książkę – Nagrodę im. Witka Różańskiego (2018). Tomik Niewidzialny stygmat był nominowany wśród dwudziestu najlepszych tomików roku do Nagrody ORFEUSZ.
W roku 2023 ukazała się płyta CD „Ten inny świat” z wierszami poety, które wokalnie i muzycznie interpretują m.in. Tomasz Budzyński i Dariusz Malejonek, zespoły rockowo-punkowe Persona Non Grata, Nowomowa, Michał Wiraszko, Paweł Krawczyk, Dominik Kaczmarek. Płyta została dołączona do Toposu 6 (190) 2023. Wydawcą jest Instytut Książki w Krakowie.
Jerzy Ł. Kaczmarek zmarł 7 kwietnia 2021 roku w Poznaniu. Został pochowany na cmentarzu Bożego Ciała, zabytkowej poznańskiej nekropolii przy ulicy Bluszczowej.
Książkę (wraz z egz. czasopisma) można zamówić:
https://sklep.instytutksiazki.pl/kategoria/czasopisma/topos/
