Na płycie Ten inny świat wiersze poety Jerzego Łukasza Kaczmarka (1964–2021) interpretują znani i cenieni muzycy: Tomasz Budzyński, Dariusz Malejonek oraz Michał Wiraszko, a także zespoły Persona Non Grata i Nowomowa. Teksty pochodzą z tomów Niewidzialny stygmat (2019) i Aż do pierwszego słowa (2022) wydanych w serii Biblioteka Toposu, co zadecydowało o dołączeniu rockowo-punkowego wydawnictwa do czasopisma zajmującego się głównie publikowaniem poezji.
O ile słuchaczom muzyki popularnej nie trzeba wyjaśniać, kim są Budzyński (1962) czy Malejonek (1962) – bo to kawał historii polskiego rocka trzech ostatnich dekad, będący jednocześnie historią zespołów takich jak: Kultura, Izrael, Siekiera, Moskwa, Armia, Houk, 2TM2,3, Arka Noego, Maleo Reggae Rockers, Budzy – o tyle osoba poety, debiutującego (?) w roli tekściarza, wymaga kilku zdań wprowadzenia.
Jerzy Ł. Kaczmarek to poeta, prozaik, dramaturg, tłumacz literatury niemieckojęzycznej, performer, miłośnik Hölderlina i Trakla. W życiu zawodowym: socjolog, doktor habilitowany nauk społecznych, nauczyciel akademicki. Prywatnie mąż Mirosławy i ojciec Marysi. W życiu duchowym: homo religiosus i homo mysticus.
Teresa Tomsia, poznańska poetka i eseistka, celnie zauważyła, iż miał on „naturę badacza spraw nieoczywistych, przeczuwanych”, a także, w innym miejscu, że „pragnie być świadkiem i uczestnikiem, kronikarzem i wizjonerem, odczytywać tajemnicze znaki istnienia, objąć «wszystko, wszystko» w panoramicznym spojrzeniu”.
Wszystko to prawda. Niezwykle uczciwa, skupiona poezja Jerzego Ł. Kaczmarka cała jest wychylona ku temu co Rzeczywiste, ku temu co Nieskończone. W dwuwierszu z tomu Przepowiednie. Z kręgu dnia i nocy (2015) autor zapisał: „Poezja jest sprawą poważną. / Posiada swoje święte godziny”, a jeśli tak, to nie ma w niej miejsca na „gry i zabawy ludu polskiego” i inne igraszki z diabłem. Jest celebracją. Jest odkrywaniem Drogi. W jednej z jego próz padają takie słowa: „Najdziwniejsza jest pora, gdy nie ma jeszcze dnia, a noc już się skończyła. Jeśli się nie śpi, można to zobaczyć tak bardzo wyraźnie. Zbyt wyraźnie, aby o tym mówić. Wszystko to Droga. Droga nad Drogami”. Kroczenie tą Drogą pozwala „uzyskać widzenie jasne – pełne i czyste, jak wtedy, gdy rankiem wyruszamy w góry” (z: Wędrówki i obrazy). Tak widzą święci i poeci. A przynajmniej ci z nich, którzy pozostali wierni linii autentycznej poezji, tzn. nie dopuścili do zdominowania twórczego ja przez władcze i pazerne ego. Z pewnością Jerzy Ł. Kaczmarek był takim poetą.
Jak doszło do nagrania krążka Ten inny świat w jego rockowo-punkowej odsłonie? Jerzy Ł. Kaczmarek urodził się w Jarocinie. Miał sześć lat, kiedy zaczęła się historia jarocińskich festiwali. Najpierw były to Wielkopolskie Rytmy Młodych, a od 1980 roku Ogólnopolski Przegląd Muzyki Młodej Generacji – ważna data, bo to właśnie wtedy na estradzie w Jarocinie pojawił się punk – jeszcze później Festiwal Muzyków Rockowych i inne, a wszystkie te nazwy w świadomości młodych ludzi sprowadzały się do hasła: Festiwal w Jarocinie. Wychowując się w Jarocinie, nie można było nie ulec urokowi tej imprezy. I tak było z Jerzym Ł. Kaczmarkiem. Chociaż poeta związał swoje późniejsze losy z Poznaniem, Jarocin o nim pamiętał. Upomniał się o swego krajana przez miejscową formację Persona Non Grata z wokalistą Dominikiem, bratem Jerzego Kaczmarka, przez muzyków w różnych latach występujących na tamtejszej estradzie czy przez Michała Wiraszkę (z zespołu Muchy), dyrektora artystycznego Jarocin Festiwal. Nie sposób nie wspomnieć o przyjaciołach Jerzego i miłośnikach Jarocina z Robertem Kaźmierczakiem na czele, dzięki którym to wydawnictwo szczęśliwie udało się zrealizować.
Jako poeta Jerzy Ł. Kaczmarek pozostawił po sobie trzy zbiorki wierszy. Teraz dochodzi do tego krążek CD zawierający dziesięć piosenek nagranych w różnej stylistyce, od punka do rockowych ballad. Dużo to czy mało? Kryterium ilościowe w sztuce nie ma większego znaczenia. To nie ono decyduje o tym, czy dzieło sztuki przetrwa, czy też odejdzie w niebyt. Czytając po raz kolejny wiersze Jerzego, słuchając piosenek z jego tekstami, zyskuję coraz większą pewność, że pozostawione przez niego w wierszach znaki, ślady i tropy zapraszają do niekończącej się rozmowy. Symbole, wizyjne obrazy, wyraziste porównania, które za życia poety wydawały się propozycjami artystycznymi, po jego śmierci zyskały jakąś moc sprawczą, uniwersalność i autonomię, niejako same się opowiadają. Są żywe. Ale czy powinno to dziwić, skoro w wierszu Ten inny świat czytamy: „Wiem, że odchodząc, nigdzie nie odejdę”? ₪
JERZY ŁUKASZ KACZMAREK urodził się 13 grudnia 1964 roku w Jarocinie. Poeta, krytyk literacki, tłumacz literatury niemieckojęzycznej, socjolog. Redaktor kwartalnika literacko-artystycznego Już Jest Jutro na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku. Teoretyk i inicjator „Akcji Droga”, pomysłodawca kilku edycji „Nocy Działań Twórczych”, interdyscyplinarnych spotkań artystów z całej Polski. Od 1994 roku adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 1996–1997 i 2002 stypendysta DAAD w Mannheim, Bielefeld i Erkner. Autor poetyckiej prozy i wierszy Przepowiednie. Z kręgu nocy i dnia (Bydgoszcz 2015) oraz tomiku Niewidzialny stygmat (Sopot 2019). Wiersze i eseje publikował w pismach literackich w Polsce i w Niemczech oraz w antologiach poetyckich, m.in. 11 („Już Jest Jutro” 1993), Parnas Bis (Empik & Odeon 1995), Kosmos literatów („Dreammee Little City” USA 2018). Uczestnik międzynarodowego projektu poetycko-plastycznego „gedichtet/gezeichnet. dichter und künstler im dialog”. Za twórczość literacką otrzymał Złotą Książkę – Nagrodę im. Witka Różańskiego (2018). Tomik Niewidzialny stygmat był nominowany wśród dwudziestu najlepszych tomików roku do Nagrody Orfeusz.
Jerzy Ł. Kaczmarek zmarł 7 kwietnia 2021 roku w Poznaniu. Został pochowany na cmentarzu Bożego Ciała przy ulicy Bluszczowej, który jest zabytkową poznańską nekropolią.
